موقعیت جغرافیایی
اردها روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان سراب در استان آذربایجان شرقی در مسیر سراب - اردبیل و در کمتر از 10 کیلومتری جنوب شرقی این شهرستان و در کوهپایه شمالی ارتفاعات بزقوش ۱″ ۳۹′ ۴۷°شرقی و ۵۰″ ۴۹′ ۳۷°شمالی واقع شده است.
دیگر روستاهای مسکونی این دهستان از این قرارند:
جمعیت دهستان ملایعقوب بر اساس سرشماری سال 1390، 6،329 نفر (1،760 خانوار) بوده است که سهم دهستان اردها از آن، بیش از ۲،۰۰۰ نفر (466 خانوار) جمعیت ثابت میباشد.
مذهب این دهستان، شیعه دوازده امامی ست.
اهالی این روستا به زبان ترکی آذربایجانی حرف می‌زنند.
مکانها ، جاذبه‌های گردشگری و مراسم
دهستان برگزیده جهت هدف گردشگری شهرستان های استان آذربایجان شرقی
اردها به دلیل مجاورت با یخچالهای رشته کوه بزقوش، قریه‌ای پر آب با چشمه‌هایی زلال فراوان از دل سخره‌ای کوهستان است و آب رودخانه‌های اصلی آن در زمستان و تابستان قطع نمی‌شود.
باغهای مشهور آن در منطقه کوه پایه و در شیب‌های نسبتاً زیاد آن قرار دارند. به ندرت می‌توان زمین مسطحی با وسعت زیاد در آن پیدا کرد.
به دلیل وجود فعالیت‌های آتش فشانی در منطقه آبهای گرم سطحی در بخشهای جنوبی و مشرف به کوهپایه ارتفاعات بزقوش آن جریان دارد و سالهاست که به عنوان حمام و استخر طبیعی مورد استفاده اهالی و گردشگران قرار می‌گیرد.
آبگرم معدنی موجود در این روستا از خاصیت درمانی و شفا بخش برخوردار بوده بطوریکه این آبگرم برای سنگ کلیه، جای سوختگی و امراض پوستی و ... معجزه می‌کند و اخیراً نیز مورد توجه سرمایه گذاران خصوصی و منابع استانی جهت راه‌اندازی قطب گردشگری در منطقه قرار گرفته است ، بطوریکه امکانات اولیه نظیر آلاچیق ، دستشویی عمومی و .... در مراحل اولیه تامین گردیده است.
مسیر روستا به طرف آبگرم آسفالته میباشد و این مسیر از یک طرف توسط باغهای میوه و سایه درختان و از طرف دیگر توسط کوه بزقوش و رودخانه بزرگ در حال جاری و پرآبش محصور گشته، که فضای دلچسبی را برای استراحت فراهم نموده است که سالانه هزاران نفر از اطراف و سایر شهرها جهت استفاده از این منبع طبیعی به آنجا سفر می‌کنند و به تازگی جهت رفاه حال گردشگران دو استخر جداگانه مردانه و زنانه ساخته شده است.
به عنوان یکی دیگر از جاذبه‌های این روستا می‌توان به مراسم شبیه خوانی ظهر عاشورای آن اشاره‌ای کرد که شناخته شده در تمام روستاهای اطراف است.
آب و هوا
اردها به دلیل کوهپایه‌ای بودن و واقع شدن در دامنه رشته کوه صاحب نام آذربایجان بنام بزقوش، منطقه‌ای کوهستانی و سردسیر میباشد و دارای زمستان و پاییزی نسبتاً سرد و بهار و تابستانی معتدل است، از این رو همواره به عنوان ییلاق برای عشایر کوچ رو مانند شاهسون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محصولات کشاورزی و باغداری
از محصولات کشاورزی در این روستا می‌توان انواع حبوبات (لوبیا، نخود، باقلا،...)، انواع سیفی جات (خیار، گوجه، هویج، کدو، سیب زمینی، چغندر قند و ...)، انواع سبزیجات (تره، پیاز، ریحان، مرزه، کاهو، تربچه، کدو تنبل،...)، گندم، جو و ... نام برد و از میان محصولات باغداری آن می‌توان به سیب، گردو، زردآلو، گیلاس، گلابی، آلوچه، آلبالو، آلو و ... اشاره کرد.
آثار تاریخی و اماکن مقدس
اماکن متعددی در این روستا میباشد که در صدر آنان آستان مقدس سید پیر است و از دیگر اماکن آن می‌توان دو مسجد بزرگ ساخته شده در روستا را نام برد، که یکی از آنها در سالهای بسیار دور تاسیس شده با نام اشاقا مچید (مسجد پایین) و مسجد جامع اردها که آن نیز قدمت داشته و پس از انقلاب به همت اهالی و حضرت آیت الله حاج سید سلیمان موسوی به نحو بسیار زیبایی بازسازی شده و به شکل حاضر در آمده است که بومیان روستا آن را با نام یوخاری مچید (مسجد بالا) می‌شناسند. این مسجد در بین مساجد منطقه از حیث وسعت و نوع معماری تک است. در حال حاضر نیز یک حسینیه سه طبقه در میدان اصلی این دهستان در حال ساخت است که انشاالله به کمک خیرین و اهالی روستا مراحل باقیمانده از ساخت آن نیز به اتمام خواهد رسید.
مراکز آموزشی، تفریحی و ورزشی
روستای اردها از اولین روستاهای شهرستان سراب است که دارای مراکز آموزشی ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان میباشد، بطوریکه سال تاسیس مرکز ابتدایی آن به زمان دودمان پهلوی بر می‌گردد.
همچنین این روستا دارای دو زمین مجزای خاکی برای فوتبال و والیبال است.
امکانات زیر ساختی
این روستا به عنوان یکی از آباد ترین روستاهای شهرستان از همان سالهای قدیم بدلیل داشتن افراد قدرتمند و صاحب نفوذ دارای امکانات آب، برق، مرکز پلیس (ژاندارمری قدیم اردها) ،مرکز بهداشت و جاده آسفالته و در دهه‌های هفتاد و هشتاد صاحب تلفن، گاز، پست بانک ،انواع نانوایی و ... شده است. همچنین بخش پایینی اردها دارای سیستم فاضلاب میباشد.
منبع درآمد
مانند بسیاری از روستاهای منطقه، اهالی عمدتاً در دامداری، کشاورزی و باغداری مهارت دارند. خاک آن عموماً حاصل خیز است و به همین دلیل محصولات باغی مرغوبی در آن به عمل می‌آید. البته در سالهای اخیر با توجه به وضعیت آب و هوایی بسیار مناسب و وجود انواع گلهای خود رو و گیاهان دارویی دامنه کوه بزقوش، تعداد زیادی از اهالی روستا به حرفه زنبورداری و تولید عسل طبیعی و با کیفیت مبادرت نموده‌اند.نیازمند منبع
واحدهای پرورش ماهیان گرم آبی و ماهیان سردآبی صنعتی و نیمه صنعتی نیز در این دهستان موجود میباشد.
یکی دیگر از منبع اهالی این روستا و همچنین ساکنین شهرستان سراب، منابع حاصل از محصولات دامی همانند:پنیر،کره، شیر، ماست، سرشیر، خامه و ... کاملاً طبیعی و شناخته شدهٔ آنهاست، بطوریکه کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که از این شهرستان عبور کند و از محصولات دامی و طبیعی آن خریداری نکند.
محصولات دیگر درآمدزای دهستان:لواشک ،فطیر سنتی و ...
منابع و معادن
در چند سال اخیر با اکتشافی که مهندسان صنعت و معدن به عمل آورده‌اند مشخص شد که این روستا دارای منبع بزرگی از مس است که اگر عملیات احداث معدن آغاز شود باعث تحول اقتصادی شغلی در سطح شهرستان سراب می‌گردد.
مکانها ، جاذبه‌های گردشگری و مراسم
دهستان برگزیده جهت هدف گردشگری شهرستان های استان آذربایجان شرقی
اردها به دلیل مجاورت با یخچالهای رشته کوه بزقوش، قریه‌ای پر آب با چشمه‌هایی زلال فراوان از دل سخره‌ای کوهستان است و آب رودخانه‌های اصلی آن در زمستان و تابستان قطع نمی‌شود.
باغهای مشهور آن در منطقه کوه پایه و در شیب‌های نسبتاً زیاد آن قرار دارند. به ندرت می‌توان زمین مسطحی با وسعت زیاد در آن پیدا کرد.
به دلیل وجود فعالیت‌های آتش فشانی در منطقه آبهای گرم سطحی در بخشهای جنوبی و مشرف به کوهپایه ارتفاعات بزقوش آن جریان دارد و سالهاست که به عنوان حمام و استخر طبیعی مورد استفاده اهالی و گردشگران قرار می‌گیرد.
آبگرم معدنی موجود در این روستا از خاصیت درمانی و شفا بخش برخوردار بوده بطوریکه این آبگرم برای سنگ کلیه، جای سوختگی و امراض پوستی و ... معجزه می‌کند و اخیراً نیز مورد توجه سرمایه گذاران خصوصی و منابع استانی جهت راه‌اندازی قطب گردشگری در منطقه قرار گرفته است ، بطوریکه امکانات اولیه نظیر آلاچیق ، دستشویی عمومی و .... در مراحل اولیه تامین گردیده است.
مسیر روستا به طرف آبگرم آسفالته میباشد و این مسیر از یک طرف توسط باغهای میوه و سایه درختان و از طرف دیگر توسط کوه بزقوش و رودخانه بزرگ در حال جاری و پرآبش محصور گشته، که فضای دلچسبی را برای استراحت فراهم نموده است که سالانه هزاران نفر از اطراف و سایر شهرها جهت استفاده از این منبع طبیعی به آنجا سفر می‌کنند و به تازگی جهت رفاه حال گردشگران دو استخر جداگانه مردانه و زنانه ساخته شده است.
به عنوان یکی دیگر از جاذبه‌های این روستا می‌توان به مراسم شبیه خوانی ظهر عاشورای آن اشاره‌ای کرد که شناخته شده در تمام روستاهای اطراف است.
آب و هوا
اردها به دلیل کوهپایه‌ای بودن و واقع شدن در دامنه رشته کوه صاحب نام آذربایجان بنام بزقوش، منطقه‌ای کوهستانی و سردسیر میباشد و دارای زمستان و پاییزی نسبتاً سرد و بهار و تابستانی معتدل است، از این رو همواره به عنوان ییلاق برای عشایر کوچ رو مانند شاهسون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محصولات کشاورزی و باغداری
از محصولات کشاورزی در این روستا می‌توان انواع حبوبات (لوبیا، نخود، باقلا،...)، انواع سیفی جات (خیار، گوجه، هویج، کدو، سیب زمینی، چغندر قند و ...)، انواع سبزیجات (تره، پیاز، ریحان، مرزه، کاهو، تربچه، کدو تنبل،...)، گندم، جو و ... نام برد و از میان محصولات باغداری آن می‌توان به سیب، گردو، زردآلو، گیلاس، گلابی، آلوچه، آلبالو، آلو و ... اشاره کرد.
آثار تاریخی و اماکن مقدس
اماکن متعددی در این روستا میباشد که در صدر آنان آستان مقدس سید پیر است و از دیگر اماکن آن می‌توان دو مسجد بزرگ ساخته شده در روستا را نام برد، که یکی از آنها در سالهای بسیار دور تاسیس شده با نام اشاقا مچید (مسجد پایین) و مسجد جامع اردها که آن نیز قدمت داشته و پس از انقلاب به همت اهالی و حضرت آیت الله حاج سید سلیمان موسوی به نحو بسیار زیبایی بازسازی شده و به شکل حاضر در آمده است که بومیان روستا آن را با نام یوخاری مچید (مسجد بالا) می‌شناسند. این مسجد در بین مساجد منطقه از حیث وسعت و نوع معماری تک است. در حال حاضر نیز یک حسینیه سه طبقه در میدان اصلی این دهستان در حال ساخت است که انشاالله به کمک خیرین و اهالی روستا مراحل باقیمانده از ساخت آن نیز به اتمام خواهد رسید.
مراکز آموزشی، تفریحی و ورزشی
روستای اردها از اولین روستاهای شهرستان سراب است که دارای مراکز آموزشی ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان میباشد، بطوریکه سال تاسیس مرکز ابتدایی آن به زمان دودمان پهلوی بر می‌گردد.
همچنین این روستا دارای دو زمین مجزای خاکی برای فوتبال و والیبال است.
امکانات زیر ساختی
این روستا به عنوان یکی از آباد ترین روستاهای شهرستان از همان سالهای قدیم بدلیل داشتن افراد قدرتمند و صاحب نفوذ دارای امکانات آب، برق، مرکز پلیس (ژاندارمری قدیم اردها) ،مرکز بهداشت و جاده آسفالته و در دهه‌های هفتاد و هشتاد صاحب تلفن، گاز، پست بانک ،انواع نانوایی و ... شده است. همچنین بخش پایینی اردها دارای سیستم فاضلاب میباشد.
منبع درآمد
مانند بسیاری از روستاهای منطقه، اهالی عمدتاً در دامداری، کشاورزی و باغداری مهارت دارند. خاک آن عموماً حاصل خیز است و به همین دلیل محصولات باغی مرغوبی در آن به عمل می‌آید. البته در سالهای اخیر با توجه به وضعیت آب و هوایی بسیار مناسب و وجود انواع گلهای خود رو و گیاهان دارویی دامنه کوه بزقوش، تعداد زیادی از اهالی روستا به حرفه زنبورداری و تولید عسل طبیعی و با کیفیت مبادرت نموده‌اند.نیازمند منبع
واحدهای پرورش ماهیان گرم آبی و ماهیان سردآبی صنعتی و نیمه صنعتی نیز در این دهستان موجود میباشد.
یکی دیگر از منبع اهالی این روستا و همچنین ساکنین شهرستان سراب، منابع حاصل از محصولات دامی همانند:پنیر،کره، شیر، ماست، سرشیر، خامه و ... کاملاً طبیعی و شناخته شدهٔ آنهاست، بطوریکه کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که از این شهرستان عبور کند و از محصولات دامی و طبیعی آن خریداری نکند.
محصولات دیگر درآمدزای دهستان:لواشک ،فطیر سنتی و ...
منابع و معادن
در چند سال اخیر با اکتشافی که مهندسان صنعت و معدن به عمل آورده‌اند مشخص شد که این روستا دارای منبع بزرگی از مس است که اگر عملیات احداث معدن آغاز شود باعث تحول اقتصادی شغلی در سطح شهرستان سراب می‌گردد.